ICH, başta karaciğer olmak üzere vücudun tüm organlarını etkiler. Sebebi canine adenovirus tip 1’dir ( CAV-1).
Bütün dünyada yaygındır. Vücut sıvılarıyla yayılır ( burun akıntısı, idrar vs..)
İyileşen köpekler virüsü idrarla 9 aya kadar yaymaya devam ederler.
Bulaşma öncelikle hasta hayvanla direk temas ile olur. Kontamine yemek ve su tabağı, kontamine eller bulaşmada rol oynar.
SEMPTOMLAR
Virüs hastalığın başlangıcında tonsilleri ( bademcikleri ) ve larenksi ( boğazı ) etkiler ve boğaz ağrısına, öksürüğe ve bazen de pneumonia
ya sebep olur. Kan dolaşımına girince gözleri, karaciğeri ve böbreği de etkiler. Gözün kornea dediğimiz berrak kısmı bulanıklaşır ve mavimsi bir renk alır (hepatitis blue eye). Karaciğer ve böbrekler iflas ettiğinde nöbetler, sürekli susuzluk hissi, kusma ve / veya ishal gelişir.
Aşılanmamış her yaştaki köpek risk altındadır. 1 yaş altındaki köpeklerde daha yaygındır. İlk belirtilerin ortaya çıkmasından 2 saat sonra ölüm olabilir.
TEDAVİ VE KORUNMA
Spesifik bir tedavisi yoktur. İntravenöz serum uygulamaları ve destekleyici uygulamalar denenebilir.
Neyse ki yavrular ve yetişkinler için kullanılan aşılar mevcuttur.
INFECTIOUS TRACHEOBRONCHIT ( KENNEL KOUGH )
Köpeklerin tracheal bronşit ile karakterize çok bulaşıcı bir hastalığıdır.
Tracheobronşit sebebi birçok ajan sayabiliriz. En çok rastlanılanları; parainfluenza, Bordetella bronchiseptica ve mycoplasmadır. Canine adenovirus, reovirus ve herpes virus de hastalığa katkıda bulunurlar.
SEMPTOMLAR
En çok görülen semptomu kuru öksürüktür ki bazen öğürtüyle beraber de olabilir. Devamında burun akıntısı da gelişebilir. Hafif seyreden durumlarda genel durumda herhangi bir bozukluk oluşmayabilir. Hastalığın anemnezinde genellikle son günlerde başka bir köpekle temas olduğunu ya da köpeğin hastalık öncesi bir pansiyonda kaldığını görürüz.
Zamanla ilgisizlik, iştahsızlık, ateş, pneumoni ve tedavi edilmezse ölüm görülür ( özellikle immun sistemi baskılanmış hayvanlarda ya da aşısız yavrularda).
TEŞHİS
Teşhiste öncelikle semptomlar ve anemnez (son zamanlarda diğer köpeklerle yakın temas ya da pansiyonda kalması vs..) rol oynar. Laboratuar bulgularıyla kesinleştirilir.
TEDAVİ
Komplike olmamış olaylarda (durumu insanların nezlesine benzetebiliriz) antibiyotik kullanmadan önce öksürük önleyiciler, balgam söktürücüler ve vitaminlerle tedavi etmeye çalışırız.
Komplike olmuş olaylarda - iştahsızlık, ateş ve pneumoninin oluştuğu olaylarda-antibiyotik kullanımı gerekir.
AŞILAMA VE KORUNMA
En iyi korunma köpeğiniz diğer köpeklerle temasının olabildiğince engellemenizdir ve tabii ki köpeğinizi aşılatmanızdır.
LEPTOSPIROSIS
Leptospirosis dünyaca yaygın ve hayvanları ve insanları da etkileyen bir hastalıktır. Enfeksiyonu yapan organizmanın bilimsel adı Leptospira interrogans sensu lato ‘dur ve bu türlerin birçok değişik soyları vardır. Bu değişik soylar içinde 8 tanesi kediler ve köpekler için önemlidir. Bu değişik soylar değişik derecelerde ve tiplerde hastalık oluştururlar.
Kediler enfekte olduklarında nadiren semptom gösterirler. Hastalık daha çok köpeklerde, insanlarda ve çiftlik hayvanlarında problem yaratır.
Korunma için kullanılan aşılar vardır ama sadece 1 ya da 2 soya etkilidirler ve ne yazık ki bir soya karşı yapılan aşılar diğer soylara karşı koruma sağlayamaz. Şu anda geçerli aşılar canicola ve icterohaemorrhagiae soylarına karşı koruma sağlayabilirler.
BULAŞMA
Bulaşma enfekte olmuş idrara direk temasla, çiftleşme ile ve plasenta yolu ile, ısırık yaraları ile olur. Barınaklarda, hayvanların yoğun bulunduğu yerlerde hastalığın oluşumu hızlıdır. İndirek bulaşma hassas hayvanların kontamine yemek ve su kaplarıyla temasıyla olur.
SEMPTOMLAR
Hastalığın akut fazında yüksek ateş ( 39.5-40 ), titreme nöbetleri ve kaslarda hassasiyet ilk belirtilerdir. Arkasından kusma ve dehidrasyon gelişebilir. Birçok enfekte köpekte hipotermi ( vücut ısısının normalin altına düşmesi) , depresyon ve daha böbrekler ve karaciğer bile etkilenmeden ölüm görülebilir.
Subakut enfeksiyonlarda ateş, iştahsızlık, kusma, dehidrasyon ve tükürük salgısında artış görülür. Köpek kas ve böbrek ağrısı sebebiyle hareket etmekte gönülsüz olabilir. Karaciğer de etkilendiğinde sarılık oluşabilir.
TEŞHİS
Kesin teşhis kan testleri ile yapılabilir.
TEDAVİ
Antibiyotik tedavisi, sıvı desteği ve kusmanın önlenmesi tedavinin aslıdır. Antibiyotik olarak penicilin ve deriveleri başlangıç enfeksiyonlarında kullanılabilir. Başlangıç enfeksiyonu kontrol altına alındıktan sonra doxycycline kullanılabilir.
KORUNMA VE KONTROL
Aşısız hayvanları olası hastalık kaynaklarından uzak tutmak ve hayvan 6-8 aylıkken korunma için aşılatmak gerekmektedir
CANINE CORONA VIRUS
Canine corona virus ( CCV ) köpeklerde özellikle yavrularda ishal yapan 2. en önemli hastalıktır. Elbette 1.’si parvo virustur.
SEMPTOMLAR
Öncelikli belirti ishaldir. Diğer birçok enfeksiyonda olduğu gibi yavrularda enfeksiyon riski yetişkinlerden daha yüksektir. Parvovirus'ten farklı olarak kusma gelişmez.
İki hastalığın kesin ayrımı oldukça güçtür ve laboratuar bulguları gerekmektedir.
Köpek populasyonu içinde çok yaygın bir hastalık olduğu için bazı köpekler, özellikle yetişkinler, doğal bir bağışıklığa sahiptirler.
12 haftalıktan küçük yavrular ise çok büyük bir risk altındadırlar ve bazılarında, özellikle zayıf olanlarda ölümler de görülmektedir.
TEDAVİ
Parvo vıruste olduğu gibi bu hastalığın da spesifik bir tedavisi yoktur. Önemli olan hastalarda dehidrasyona karşı önlem almaktır, IV ya da SC serum uygulamalarıyla
KORUNMA
Korunma için aşılar mevcuttur.
CANINE DISTEMPER ( gençlik hastalığı )
Canine distemper vırusu paramyxovıruslerdendir. Köpeklerde etki alanı geniştir: deri, beyin, gözler, sindirim ve solunum sistemi.
SEMPTOMLAR
Distemper virusu vücudun birçok bölümünü etkiler. En sık gelişen belirtiler burun ve göz akıntısı, öksürük, kusma ve ishaldir. Bazen enfeksiyonun hafif seyrettiği durumlarda köpek sadece öksürdüğü için yanlış teşhisle kennel cough tanısı konur. Bazen pneumoni gelişebilir. İyileşen yavrularda birçok hasar kalır.
Genç köpeklerin ayak tabanlarında kalınlaşma olabilir. Bu nedenle hastalığa “hardpad disease” de denir.
Distemper köpeklerin çok ciddi, hızlı yayılan özellikle aşılanmamış köpeklerde çok yaygın ortaya çıkan bir hastalığıdır. Hastaların hepsi olmasa bile çok önemli bir kısmı kaybedilmektedir.
Her yaş risk altındadır. Ama özellikle genç ve yaşlı köpeklerde ölüm ihtimali daha yüksektir.
Yaşlı köpeklerin doğal bir dirence ya da immuniteye sahip olduğuna dair yanlış bir inanç vardır. Elbette bir kısmında bu direnç gelişebilir ama ya gelişmemiş kısmı ?
İyileşen hastaların sinir sistemlerinde kalıcı hasarlar oluşabilir. Yavrularda dişlerde benekler kalabilir.
TEDAVİ
Spesifik bir tedavisi yoktur. Amaç vücudu desteklemektir. Dehidrasyona karşı İV serum uygulamaları, sinirsel semptomlara karşı yatıştırıcılar vs......
KORUNMA
Elbette aşılama.
CANINE PARVO VIRUS ( KANLI İSHAL )
Parvo; köpeklerin kanlı ishalle karakterize çok bulaşıcı ve öldürücü
bir hastalığıdır. Virüs, canine parvovirus tip 2’dir ( CPV2 ).
HASTALIK NASIL YAYILIR?
CPV2 cansız nesneler üzerinde 5 ay ya da daha fazla bir süre canlılığını koruyabilir.
Kemirgenler ve böcekler hastalığın yayılmasında ciddi rol oynarlar.
Morötesi ışık ve sodyum hipoklorid’den (çamaşır suyu) etkilenir ve inaktif hale geçer.
Hayvanlarda normal inkubasyon periyodu 7-14 gündür.
SEMPTOMLAR
Değişik semptomlar gözükebilir. Birçok yetişkin köpekte çok az semptom fark edilir. 6 aylıktan küçük köpeklerde semptomlar fark edilir boyuttadır. 12 haftadan küçük yavrularda ise çok şiddetli seyreder. Semptomların ortaya çıkışında virüse karşı direnç, cinsler arası faklılıklar ( rottweiler, doberman pincher ve labrador retriver cinsleri bu hastalığa karşı daha hassastır ) vardır.
Özellikle enteritise bağlı; sık kusma, ishal, dehidrasyon, koyu renkli ya da kanlı ishal, değişken ateş görülür.
Hastalık her yaşta, her ırkta ve her iki cinsiyette görülebilir. Çok hızlı ilerler ve 2 gün içinde ölümler görülebilir. Bakteriler, parazitler ve virüsler hastalığın daha da kötüleşmesine sebep olurlar.
TEŞHİS
Kusmayla beraber olsun ya da olmasın her kanlı ishalin sebebi parvo’dur diyemeyiz. Kesin teşhiste laboratuar testleri rol oynar.
TEDAVİ
Tedavide amaç vücudu desteklemektir. Kusma ve ishal sebebiyle oluşan dehidrasyonu engellemek için İV serum uygulamaları, ikincil bakteriyel enfeksiyonlara karşı antibiyotik uygulamaları, kusma önleyici ilaçlar vs....
Fakat bu uygulamalara rağmen hastayı kurtarabilme ihtimali oldukça düşüktür.
AŞILAMA
Korunma ve kontrol için yeni aldığımız aşısız köpeğimizi mutlaka bir veteriner hekimine muayene ettirip aşılatmalıyız.
