Mikro Dünyadan Uzaya:
Su Mucizesinin Kaynağı: Hidrojen Bağları
Su, oda sıcaklığında sıvı haldedir. Suyun sıvı hali küçük hidrojen atomlarından, bunları güçle çeken oksijen atomlarından ve iki su molekülü arasında oluşan hidrojen bağlarından kaynaklanmaktadır.
Su molekülünü kovalent bağlar oluşturur. Ancak meydana gelen bu molekülü bir diğer su molekülüne bağlayan bağ, hidrojen bağıdır. Hidrojen bağları son derece zayıf bağlardır.
Bir hidrojen bağının ömrü yaklaşık olarak saniyenin yüz milyarda biri kadardır. Ancak bağın kırılması molekülü ortadan kaldırmaz, çünkü bir bağ kırıldığında yerine hemen yeni bir bağ oluşur. Bu yenilenmenin sonucunda su moleküllerinin birbirlerine yapışmaları mümkün olmaz. Ama bunun bir sonucu olarak bu moleküller akışkan olurlar.
Moleküller bağımsız hareket eden bir gaz yerine, hareketli bir sıvı olarak birarada kümelenirler. Suyun benzerlerinden farklı olan bu yapısı, yaşam için temel unsurlardan bir tanesidir.
Su molekülleri arasındaki zayıf hidrojen bağlarının bir diğer sonucu da, suyun sıvı ve katı hali arasındaki yoğunluk farkıdır.
Bilinen tüm maddelerde katılar sıvılardan daha yoğundurlar. Ama su için bu geçerli değildir.
Suyun katı hali olan buzun yoğunluğu sudan daha azdır. Su, buz haline dönüştüğünde hidrojen bağları nedeni ile buzu oluşturan her bir molekül komşusunu sıkıca yakalar, ama buzu oluşturan bu moleküller arasındaki uzaklık çok fazladır. Dolayısıyla bu molekülleri oluşturan bağlar arasında boşluklar kalır. Katı haldeki suyun yapısı işte bu nedenle sıvı durumuna göre daha fazla boşluk içerir ve bu nedenle de daha az yoğundur. Bunun bir sonucu olarak, bir suyun içine buz attığınızda, buz suyun mutlaka yüzeyine çıkacaktır.
Güneş Sisteminin En Küçük Cismi: Plüton
Geçtiğimiz yıla kadar gezegen kabul edilen Plüton Güneş Sistemi'nin en dışında yer alır.
Bu küçük gök cismi, yaklaşık -238oC'lik ısısıyla oldukça “soğuk” bir yerdir. Bu dondurucu soğukluk içinde Plüton'un çok ince bir atmosferi vardır. Ancak atmosfer, sadece, eliptik bir yörüngeye sahip olan gezegenin Güneş'e yakın olduğu dönemlerde gaz halindedir. Diğer zamanlarda atmosfer bir buz kütlesi haline dönüşür. Kısaca Plüton, ölü bir buz yığınıdır.
Plüton'un çapı 2300 kilometredir.
Güneş'e uzaklığı 6.0 milyar kilometre olan Plüton'un bir yılı, 248 Dünya yılına eşittir.
Büyüklüğü Ay'ın 1/6 sı kadardır. Yoğunluğu suyun iki katıdır. Ekliptikle en fazla açıyı yapan gök cismidir. Bu yüzden 1978-2000 yılları arasında Güneş'e Neptün'den daha yakın olmuştur.
Uzun süre tek bilinen uydusu Charon olarak kalmıştır. Charon, Plüton'a, Ay'ın Dünya'ya yaptığı gibi hep aynı yüzünü göstermektedir. 2005 yılında Plüton'un 2 küçük uydusu daha olduğu ortaya çıkmıştır. Bu uydulara 2006 yılında Hydra ve Nix adı verilmiştir.
