Kuş Gagalarındaki Esrar
Ziya AYDIN
Resim dilinden anlayanlar “ne usta ressammış” derler ve resimdeki ise, resimdeki incelikleri görüp zevk alamazlar ve sadece madde gözüyle bakarlar. Tabiattaki essiz tabloya baktığımızda her çeşit ve renkte canlıları müşâhede ederiz. Tabiî ki burada hepsini birden incelemek mümkün değil, onun için göz kamaştırıcı canlılar içinden sadece kuşların bir kısmı üzerinde duracağız. Birbirinden güzel kuşların resimlerini seyretmek bile insanı mesteder. Kaldı ki yaradılışlarındaki harikuladelikler, mükemmellikler insanın başını döndürür ve “Kudret-i Sonsuz olan Allah ne büyüktür” dedirtir.
PELİKAN (Pelecanus onocratalus)
“Gagası midesinden daha fazla besin alan kuş” diye ün yapan pelikanın boyun torbası hemen hemen 10- 12 litre alabilmektedir. Bu da kuşun mide kapasitesinin iki-üç katıdır. Pelikan bu keseyi umumiyetle balık yakalamak için bir kepçe gibi kullanır. Besini torbada suyu boşaltıncaya kadar tutar, sonra da avını yutar. Acaba bu haliyle, bugünkü büyük kepçelerin yapılmasında ilham kaynağı olmuş olabilir mi?
AĞAÇKAKAN (Chrysoculoptes tucidus)
Gagası, sert ağaçlan delip geçecek ve içindeki kurtları rahatlıkla çekip çıkaracak bir özelliğe sahiptir. Gagasıyla ağacı oyarken, meydana gelen darbelerin beyni tahrip etmemesi için, gaga ile beyin arasına —arabalardaki amortisör gibi— sarsıntıyı tesirsiz hâle getiren bir tampon doku yerleştirilmiş-tir. Bugün kullanılmakta olan beton kırma makineleri ise henüz bu tekniğe erişemediğinden çalışanlarda birçok nörolojik ve ortopedik ârızalar ortaya çıkarmaktadır.
KAYA KARTALI (Aquila chrysaetos)
Usta ve güçlü pençeleriyle yakaladığı avlarını (fare, sincap, tavşan vs) kayalıklara götürerek, keskin bir kanca şeklindeki gagasıyla parçalama işine girişir.
FLAMİNGO KUŞU (Phoenicoptams ruber)
Gagasına çamurlu sulardan bulacağı küçük kabuklu hayvanları ve su yosunu, küçük solucan, böcek larvası, küçük yumuşakça gibi diğer yiyecek kırıntılarını ayırabilen bir filtre yerleştirilmiştir.
Özellikle, tuzlu sularda bol bulunan küçük kabuklulardan “Artemia salina” adlı bir kabuklu türü en çok sevdiği besin kaynağıdır.
Beslenirken üst gagaları alta, alt gagalan da üste gelerek tulumba vazifesi görürler. Böylece su ve çamur, üst gagadaki yarıklardan ve dildeki süzgeç görevini yapan dişe benzer uzantılardan süzülür.
ÇULLUK (Scolopax nı sticola)
Çulluğun temel besini böceklerdir. Bu masum yüzlü çulluğun gagası, çakılların arasındaki ve tatlı su bataklıklarındaki kabuk ve yosunların altındaki küçük deniz canlıları, solucanlar ve böcekleri çıkarabilecek özellikte yaratılmıştır. Cımbız şeklindeki gagasının sadece ucunu açarak usta bir cerra-hin pens kullanması gibi çamurun dibindeki avını kapabilir.
KAŞIKÇI KUŞU (Platalea lencorodia)
Deniz kıyılarına yakın yerlerde, bataklıklarda ve sazlıklarda beslenirler. Kaşık şeklindeki yan açık gagalarını suya biraz sokarak, ilerler ve yürürken tipik bir şekilde başlarını sağa sola çevirirler. Yenilecek bir şeyle karşılaştıklarında gagalarını kapatırlar. Her kuşu beslenmesine uygun, avını yakalayacak biçimde hususi bir gagayla teçhiz eden Kudreti Sonsuz, bukuşa da kaşık şeklinde bir gagayı uygun görmüştür.
MASKELİ MUHABBET KUŞU (Agapornis personata)
Maskeli muhabbet kuşunun gagası, tahıl ürünlerini ve tohumlan kırıp, kolaylıkla yiyebilecek yapıda kısa ve küttür. Sürü halinde yaşarlar ve tarım alanlarında yuva kurarlar. Fındık, ceviz gibi sert kabuklu meyveleri kırmak için hassas bir dinamik yapıya ve fizikî uygunluğa sahip olan gaganın bu hususiyeti sayesinde âciz ve zayıf kuşlar aç kalmaktan kurtulurlar.
TOKO TUKANI (Ramphastos to.co)
Toko Tukanı'nın gagası, mükemmel bir meyve toplayıcı ve yapı mühendisliğinin şahane bir misalidir. Ayrıca iri atmaca ve sansarlara karşı da kuvvetli bir savunma silahı olarak görev yapar.
ERGUVANİ BALIKÇIL (Ardea purpurca)
Hemen her yerde görülebilen bu balıkçılların sesleri çıkmaz. Duygularını gagalarını takırdatarak belirtirler. Gagasının sivriliği ve uzun oluşu, tarım alanlarında ve bataklıklarda iri böcek, balık, kurbağa, yılan gibi gıdaları rahatça yakalamasını sağlar.
paylaşım için tşk ederim.Eline sağlık.
