Kurtların Sosyal Hayatı
Ziya AYDIN
Kurtlar biz insanlar gibi dünyanın her yerine topluluklar halinde dağılmıştır. Alakurt, bozkurt, akkurt, Asya kurdu gibi tanınmış türleri vardır.Boyları yaklaşık 100- 150 cm. kuyruk uzunluğu 30- 60 cm.omuz yüksekliği 63- 75 cm. ve ağırlıkları 11- 65 kg arasında değişen kurtların en belirgin özellikleri ortak hareket etme,işbirliği,yardımlaşma ve lidere itaattir.
AVLANMADA TEKNİK VE DİSİPLİN
Avlanma tekniği en gelişmiş hayvan türlerinden biridir kurtlar. Teknik diyoruz, çünkü halk arasında ağızdan ağıza çokça dolaştığı gibi, önüne gelene saldırma yoktur. Ne vardır? Hayatlarının devamı için takdir edilen rolleri oynayan kurtlarda disiplin ve düzenli hayat vardır. İşte bundandır ki kurtlar, rastgeldikleri sürüye rasgele saldırma yerine, bu sürünün yaşlı, güçsüz ve hasta, kısacası sürüye artık ayak uyduramayan hayvanın izini sürer ve teknik bir şekilde avlarlar
Kanada’da bir televizyon ekibi tarafından, kurtların misk öküzlerini nasıl avladıkları gözlenmiştir. Misk öküzleri günlerce kuzeye doğru giderken bir kurt sürüsü tarafından takip edilirler. Zaman zaman kurtların ufak çaplı manevraları olmakta ise de, her defasında misk öküzleri, kenetlenerek yekvücut olmaları sayesinde kurtulmayı başarırlar.
Fakat bir gün durumda ani bir değişme görülür. Tecrübeli bir dişi kurt, sürüye yan taraftan hücum ederek, kaçış istikametlerini başka yöne çevirir. Sanki sözleşmişçesine, diğer kurtlar aynı yönde toplanıverirler. Sürüyü uzun süredir önde kovalayan yaşlı kurt yorulunca, yerini hemen genç, dinamik ve tecrübeli kurt alır, çünkü bu, daha önce sürüyü dikkatlice gözlemiştir. Sürünün kenarında seyreden ve çoğu zayıf ve artık hızlı koşamayan, yaşlı hayvanlardan oluşan küçük grubu sürüden ayırmak üzere sürüye dalar. Bu aslında çok tehlikeli bir atılımdır. Çünkü, bu esnada misk öküzlerinin çiftelerine yakalanmak da vardır. Bu ise ölümüne de yol açabilir. Genç kurt hamlesini başarıyla tamamlar ve izini sürdüğü bu küçük grubu sürüden ayırır.
Şimdi avlanmanın ikinci bölümüne sıra gelmiştir. Hazır bekleyen diğer kurtlar, sanki sinyal almışçasına bu yorgun düşmüş zayıf hayvanları genç kurtla beraber kovalamaya başlar ve onları, koşarken zorlanacakları, belki de tökezlenip düşecekleri taşlı bir araziye doğru sürer. Sonunda genç kurt, iyice takati kesilen yaşlı ve güçsüz hayvanı boynundan yakalar, yere serer ve diğer kurtlar da gelerek kısa zamanda avlarını dikkatlice parçalayıp, günlerce yakalamak için efor sarfettikleri avlarıyla rızıklanırlar. Demek ki sürüye ayak uyduramayanı da kurt hemen kapıverirmiş...
Her kurt sürüsünün avlanması bu kadar aynı olmasa bile, genel hatlarıyla benzerlik görülür. Ancak, burada gözlenen hadise, kurtların avlanma sanatını göstermesi bakımından bilhassa dikkat çekicidir. Burada tek kelimeyle emsalsiz bir işbirliği ve ekip ruhu sergilenmektedir
LİDERE İTAAT
Bir kurt sürüsü yaklaşık olarak yedi ila yirmi adet kurttan meydana gelir. Sürünün biri erkek, diğeri dişi iki lideri vardır. Avdan sonra önce erkek lider karnını doyurur, diğerleri sabırla bekler. Çünkü lider kurt, yediklerinin bir kısmını yavruları beslemek üzere tekrar çıkaracaktır. Çıkarılan bu etler kısmen sindirilmiş olduklarından, yavrular bunu kolayca yer ve hazmederler.
Erkek lider, erkek kurtların, dişi lider de dişi kurtların en kuvvetlisidir. Erkek ve dişi kurtlar sürüde eşit şartlar altındadır. Fakat bu eşitliğin yanı sıra sürüde hiyerarşi hakimdir. Her sürünün yaşayıp avlandığı belli bir bölgesi vardır. Sürü birlikte avlandığı gibi, kendi bölgelerine başka sürüleri katmayabilirler de. Sürüdeki her kurda kabiliyetine göre görev verilir. Korkak olanların bile yapacağı çok önemli görevler vardır.
Sürünün liderlerine karşı görev ve sorumlulukları olduğu gibi, liderin de sürüye karşı sorumluluk ve vazifeleri vardır. Liderin vazifeleri arasında en başta sürüsü için kendini feda etmek gelir. Mesela, avcılar tarafindan kovalanmakta olan sürüyü kurtarmak için lider, geride kalarak, avcıları oyalar ve gerekirse kendini feda eder. Buna karşılık sürüdeki bütün kurtlar, lidere itaat etme durumundadırlar. İyi beslendikleri ve topluluğa uyum sağlayabildikleri sürece, normal olarak hiçbir kurt sürüsünü terketmez. Fakat bir gün bir erkek veya dişi kurt, lider olmak isteğiyle sürüyü terkeder ve kendine bir bölge ve eş arar. Bu istisnai, yani binde bir meydana gelen hadisedir. Genellikle hiçbir kurt ölünceye kadar sürüsünden ayrılmaz. Bundan dolayıdır ki, özellikle av bakımından zengin bölgelerde yaşayan sürülerde kurt sayısı 30’lara kadar çıkabilir.
Liderler yaşlanıp sürüyü eskisi gibi disiplinli ve mükemmel yönetemeyecek duruma gelirse, sürü bunu hemen hisseder. Bu durumda sürünün en güçlü erkek ve dişi kurdu, liderlik görevini normal bir şekilde devralırlar. Liderlikten ayrılan kurtlar ise kaderlerine küsmeye yeltenmez, isyan da etmezler. Eski liderler, halefleri tarafından aşağılanıp, hor bakılmaz ve itilip kakılmaz. Bunlar sanki önceden lider değilmiş gibi, sürünün sade birer üyesi olarak yeni liderin yavrularının bakım ve gözetimini üstlenirler, bununla birlikte avlanma esnasında diğer kurtlar gibi kendilerine düşen görevi yapar, rollerini güçleri elverdiği sürece oynarlar. Ne liderin sürüdekilere, ne sürüdekilerin lidere, ne de sürüdekilerin birbirlerine karşı bencillik, ihtiras, ihanet ve bozgunculuk, kin ve düşmanlıkları yoktur. Görevleri sona erene kadar koşturur, tek başlarına hareket etmekten kaçınır ve hep topluluk halinde bulunur, hayatlarını sürdürürler.
